Gertrude Jekyll: Schilderen met planten

Het gebruik van planten zonder direct nut is in tuinen niet altijd vanzelfsprekend geweest. Maar tegenwoordig zijn sierplanten in de tuin niet meer weg te denken. Eén van de pioniers voor het gebruik van vaste planten is Gertrude Jekyll geweest. Werden de eerste vaste planten in rijtjes in de tuin geplant en was de samenhang ver te zoeken. Gertrude Jelyll (1843-1932) combineerde als kunstschilderes de bovengrondse eigenschappen van de planten, als kleur, hoogte, bloeitijd en vorm tot een gewenst totaalbeeld. De door haar ontworpen borders zijn dan ook een lichtend voorbeeld van schilderen met planten.

Hoe deed zij dat? Allereerst door te zorgen voor een mooie groene achtergrond, door middel van hagen, waartegen de rijkbloeiende planten goed uitkwamen. Ze zette de planten niet meer in rijtjes maar in groepen bij elkaar zoals dat ook in de natuur gebeurd. De groepen hadden een langgerekte banaanachtige vorm en varieerden in grootte en vorm. Deze manier van aanplanten sloot ook aan op de opgedane kennis over verhoudingen en kleurgebruik tijdens haar opleiding. Door verschillende plantensoorten bij elkaar te zoeken met gelijkgestemde eigenschappen kwam Gertrude Jekyll tot levendige, evenwichtige en natuurlijk ogende borders. Haar verdienste was bovendien dat die borders in de juiste verhouding tot de omgeving stonden.

Waren eerst de bovengrondse eigenschappen van belang bij Gertrude Jekyll, als kunstschilderes zijnde. Al spoedig kwam zij erachter dat wat zich ondergronds afspeelt bij de plant net zo belangrijk is als bovengronds. Steeds meer maakte ze combinaties met planten die tot dezelfde biotoop behoorden. Op deze manier ontstonden er tijdens de vorige eeuwwisseling borders, die niet alleen visueel aantrekkelijk waren maar ook nog eens minder onderhoud vereisten. Een schilderachtige border is dus niet per definitie onderhoudintensief. Het blijft bij het ontwerpen van een border een kwestie van de juiste plant op de juiste plaats.

Enkele soorten vaste planten die geliefd waren bij Gertrude Jekyll zijn: Aster divaricatus, Hosta sieboldiana, Centranthus ruber, Geranium himalayense, Helenium, Iris sibirica, Monarda 'Cambridge Scarlet', Iberis sempervirens en Sedum 'Herbstfreude' Het zijn gemakkelijk groeiende planten die op veel standplaatsen het naar hun zin hebben.

Als u vaste planten in uw tuin wilt toepassen kies dan niet de soorten die op dat moment bloeien in een tuincentrum. Kies voor bloei in het gehele seizoen en denk om combinaties die qua eigenschappen bij elkaar passen.